Przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie aborcji

W czwartek 22 października 2020 roku Poseł Barbara Bartuś wzięła udział w rozprawie Trybunału Konstytucyjnego, który rozpatrywał wniosek 119 posłów o zbadanie zgodności z Konstytucją dwóch przepisów ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.

Wiceprzewodnicząca Komisji Ustawodawczej Poseł Barbara Bartuś, będąc upoważnioną przez Marszałek Sejmu w sprawie o Sygn. akt K 1/20, w imieniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej wnosiła o stwierdzenie, że

  • art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

oraz

  • art. 4a ust. 2 przywołanej ustawy w części obejmującej wyrazy „W przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2 przerwanie ciąży jest dopuszczalne do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej”

są niezgodne z art. 38 w związku z zasadą określoności przepisów prawa, wywodzoną z art. 2,  art. 30,  art. 31 ust. 3  i  art. 32 ust. 1 Konstytucji.

W pozostałym zakresie wnosiła o umorzenie postępowania na podstawie art. 59 ust. 1 pkt 2 ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

W swoim wystąpieniu Poseł Barbara Bartuś zauważyła, że wniosek grupy posłów w sprawie o sygn. akt K 1/20 jest tożsamy z wnioskiem, jaki był wniesiony 22 czerwca 2017 r do Trybunału Konstytucyjnego przez grupę posłów na Sejm VIII kadencji.

Stanowisko Sejmu w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w tamtej sprawie o sygn. akt K 13/17 stanowiło przedmiot opinii Komisji Ustawodawczej, która to Komisja swoje stanowisko o niezgodności art. 4a ust. 1 pkt 2 oraz art. 4a ust. 2 ustawy z art. 30 w związku z art. 38 Konstytucji oraz z art. 38 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji przyjęła zdecydowaną większością i na swojego przedstawiciela wybrała Poseł Barbarę Bartuś.

Marszałek Sejmu RP przedłożył powyższe stanowisko Trybunałowi, jednak postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie tamtego wniosku zostało postanowieniem TK z 21 lipca 2020 r. umorzone ze względu na upływ kadencji Sejmu RP i zasadę dyskontynuacji.

Stanowisko Sejmu RP w niniejszym postępowaniu stanowiło w zasadniczym stopniu kontynuację stanowiska w sprawie o sygn. akt K 13/17.

Poseł Barbara Bartuś prezentując stanowisko Sejmu RP na posiedzeniu TK zauważyła, że Sejm przygotowując swoje stanowisko w tej sprawie, wziął pod uwagę zarówno dotychczasowe orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego, jak również wykładnię historyczną przepisów naszej Ustawy Zasadniczej.

W wydanym w pełnym składzie orzeczeniu z 28 maja 1997 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdzał, że istocie ludzkiej, także w okresie prenatalnym, przysługuje prawna ochrona życia. Jak wskazał wtedy Trybunał, pierwszą i podstawową dyrektywą wyprowadzaną z zasady demokratycznego państwa prawnego jest „respektowanie w państwie prawa wartości, bez której wykluczona jest wszelka podmiotowość prawna, tj. życia ludzkiego od początków jego powstania”.

Trybunał w 1997 roku stwierdzał, że: „Od momentu powstania życie ludzkie staje się więc wartością chronioną konstytucyjnie. Dotyczy to także fazy prenatalnej, […] ochrona życia przysługuje istocie ludzkiej od chwili poczęcia”.

Poseł Barbara Bartuś występując przed Trybunałem na posiedzeniu 22 października 2020 roku podkreślała, że prawo do życia jest podstawowym prawem i najwyższą wartością, a stanowisko Trybunału wyrażone w orzeczeniu z 28 maja 1997 r. należy uznać za aktualne również na gruncie niniejszego postępowania.