W poniedziałek, 29 kwietnia 2025 roku, w murach Liceum Ogólnokształcącego im. Artura Grottgera w Grybowie odbył się finał Konkursu Historycznego pt. „Koniec wojny – nowe zniewolenie. Polska w latach 1944–1989”. Inicjatorką i organizatorką konkursu była Poseł na Sejm RP Barbara Bartuś, która od lat wspiera edukację historyczną młodego pokolenia.
Konkurs adresowany był do uczniów szkół ponadpodstawowych z całego okręgu wyborczego, obejmującego powiaty: gorlicki, nowosądecki, limanowski i nowotarski. Do udziału w etapie szkolnym przystąpiło łącznie 18 szkół, które na drodze wewnętrznych eliminacji wyłoniły trzyosobowe zespoły uczniowskie. Do etapu finałowego ostatecznie przystąpiło 17 szkół – łącznie 51 uczniów – którzy spotkali się w Grybowie, by zmierzyć się w rywalizacji o najwyższe laury.
Współorganizatorami wydarzenia byli: Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Krakowie, Starosta Gorlicki Mirosław Waląg, Starosta Nowosądecki Tadeusz Zaremba, Starosta Limanowski Mieczysław Uryga oraz Starosta Nowotarski Tomasz Hamerski.
Finałowy test składał się z 47 pytań otwartych i zamkniętych, opartych na rekomendowanej literaturze. Uczestnicy mieli 60 minut na wykazanie się wiedzą z zakresu historii Polski po II wojnie światowej – okresu narzuconego systemu komunistycznego, ograniczania swobód obywatelskich i wieloletnich zmagań o odzyskanie suwerenności.
Nad przebiegiem finału czuwała Komisja Konkursowa pod przewodnictwem Pana Dariusza Gorajczyka z Instytutu Pamięci Narodowej, przy współudziale nauczycieli-opiekunów.
Podczas oczekiwania na ogłoszenie wyników, uczniowie udali się do kina „Biała” w Grybowie na seans poruszającego filmu dokumentalnego pt. „Zbrodnia bez kary”, przygotowanego przez IPN. Produkcja ukazywała losy nazistowskich zbrodniarzy, którzy mimo odpowiedzialności za ludobójstwo, uniknęli sprawiedliwości – stając się symbolem powojennej bezkarności.
Po powrocie z projekcji Poseł Barbara Bartuś wręczyła wszystkim uczestnikom i ich opiekunom pamiątkowe upominki, wyrażając uznanie dla ich zaangażowania i pasji historycznej. Następnie ogłoszono wyniki rywalizacji.
Zwycięzcami finału zostali:
I miejsce: Bartosz Gad, Michał Jop, Paweł Krzak – Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starym Sączu (202 pkt)
II miejsce: Michał Niziołek, Emilia Piotrowska, Krystian Przybylski – LO im. Stanisława Wyspiańskiego w Bieczu (195 pkt)
III miejsce: Nicola Barczyk, Aleksandra Kapusta, Paulina Piechota – I LO im. Marcina Kromera w Gorlicach (184 pkt)
IV miejsce: Joachim Brudziewski, Krzysztof Gurba, Michał Urbanowski – Technikum Nr 1 im. I. Łukasiewicza w Gorlicach (179 pkt)
V miejsce ex aequo:
Maja Fiter, Wiktor Trzaskoś, Wiktor Turewicz – II LO w ZS Nr 1 im. I. Łukasiewicza w Gorlicach (178 pkt)
Maciej Świniarski, Kacper Cudek, Jakub Milan – ZSZ im. Kazimierza Pułaskiego w Gorlicach (178 pkt)
Zgodnie z regulaminem, pięć najwyżej sklasyfikowanych zespołów wraz z opiekunami zostanie nagrodzonych wyjazdem edukacyjnym do Warszawy, ufundowanym przez Poseł Barbarę Bartuś.
Choć konkurs miał charakter zespołowy, organizatorka zdecydowała się również uhonorować najwyższe osiągnięcia indywidualne. Wyróżnieni zostali:
I miejsce indywidualne: Michał Niziołek – LO w Bieczu (76 pkt)
II miejsce ex aequo: Bartosz Gad – LO w Starym Sączu i Jarosław Gucwa – ZSE im. Jana Pawła II w Gorlicach (po 71 pkt)
Laureaci otrzymali publikacje przekazane przez Instytut Pamięci Narodowej.
Konkurs pokazał, że młode pokolenie nie tylko interesuje się historią najnowszą, ale również potrafi spojrzeć na nią z dojrzałością i głębią. Wszystkim uczestnikom i ich opiekunom składamy serdeczne gratulacje oraz wyrazy uznania za wysoki poziom merytoryczny i postawę godną młodych obywateli Rzeczypospolitej.