Uchwalenie ograniczenia egzekucji komorniczych emerytur i rent

W piątek 21 października 2016 roku, podczas 28 posiedzenia Sejmu RP VIII kadencji uchwalona została ustawa zmieniająca ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a dotycząca podniesienia kwoty emerytury i renty wolnej od egzekucji. Przyjęta zmiana stanowi olbrzymi sukces osobisty Poseł na Sejm RP Barbary Bartuś.

Nowelizacja podwyższa do 75% najniższej emerytury lub renty kwotę, która będzie wolna od zajęcia przez komornika w przypadku egzekucji należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Do czasu zmiany ustawy komornik mógł zająć nawet 50% takiego świadczenia. W praktyce prowadziło to do sytuacji, w której zadłużeni emeryci i renciści mogli otrzymać świadczenia poniżej minimum egzystencji, a tym samym bywali całkowicie pozbawiani środków do życia.

Podstawą prac był projekt Poseł Barbary Bartuś, który wpłynął do Sejmu 11 grudnia 2015 roku i zakładał pierwotnie aby wolna od potrąceń była kwota w wysokości najniższej emerytury lub renty, po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy. Projekt ustawy został zawarty w druku nr 150 i jego pierwsze czytanie odbyło się 13 stycznia 2016 roku w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Podczas prac Komisji wnioskodawca, Poseł Barbara Bartuś mówiła „… uzasadnieniem projektu jest zapewnienie przynajmniej minimum egzystencji dla emerytów i rencistów, którzy popadli w długi. Emeryci i renciści mają świadczenia na bardzo niskim poziomie. Obecnie minimum egzystencji jest określone na ponad 500 zł. W przypadku, gdy emeryt pobierający najniższe świadczenie popadnie w zadłużenie przez samodzielnie zaciągnięte kredyty, pożyczki w bankach lub parabankach, ale również przy poręczeniu innej osobie, może się zdarzyć, że będzie otrzymywał świadczenie w wysokości poniżej minimum egzystencji. Kodeks postępowania cywilnego wprowadza ograniczenie z egzekucji ze względów socjalnych. Podobnie jest w Kodeksie pracy, dzięki któremu chroniona jest minimalna płaca. Jeżeli chodzi o minimalną emeryturę i rentę, jest ona chroniona tylko w 50%, co może nie pozwalać na funkcjonowanie, a nawet przeżycie. Dlatego proszę Wysoką Komisję, aby projekt przyjąć do procedowania i w zaproponowanym zakresie lub zmodyfikowaniu podnieść kwotę wolną od zajęć dla emerytów i rencistów. Zależy mnie szczególnie na punkcie pierwszym, który dotyczy egzekucji z tytułu długów zajmowanych przez komornika.”.

Merytoryczna dyskusja nad projektem odbyła się w podkomisji stałej do spraw polityki społecznej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Sprawozdanie z prac podkomisji Poseł Barbara Bartuś przedstawiła na posiedzeniu komisji w dniu 4 października i po jego przyjęciu została wybrana sprawozdawcą na posiedzenie Sejmu. Na sali sejmowej Poseł Barbara Bartuś przypomniała, że podobne projekty składane były przez nią w Sejmie VI i VII kadencji, ale nie zostały wówczas pozytywnie rozpatrzone. Wyjaśniła też, że członkowie komisji wypracowali kompromis pomiędzy dotychczasowym zapisem w ustawie o 50-procentowym progu, a pierwotnym założeniem, w którym proponowano, żeby w przypadku egzekucji należności innych niż świadczenia alimentacyjne, wolna była od zajęcia kwota najniższej emerytury lub renty.

Rekomendowane przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny zmiany poparły wszystkie ugrupowania w Sejmie. Ustawę o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sejm RP uchwalił 428 głosami ZA. Nikt nie był przeciwny, ani nikt się nie wstrzymał od głosu.